Μπαίνεις μέσα στην δημοτική βιβλιοθήκη της περιοχής σου. Κοιτάς το βιβλίο που θες να δανειστείς. Κάτσε ένα λεπτό.. τι είναι αυτό το περίεργο χαρτάκι πάνω στην ράχη του; Έχει έναν αριθμό. Κοιτάς τριγύρω. Όλα τα βιβλία γύρω σου έχουν ένα ίδιο αυτοκόλλητο αλλά ο αριθμός που αναγράφεται πάνω διαφέρει αρκετά. Τι συμβαίνει; Γιατί δεν το είχες παρατηρήσει ποτέ αυτό. Πέφτεις στα γόνατα σου. Φωνάζεις από οργή και αγωνία. Γιατί το κάνουν αυτό στα καημένα βιβλία; Γιατίιιιιιιιιιιιιιιιιιιι;;
Θα σου απαντήσω εγώ γιατί! *wink wink*
Αυτός ο αριθμός που τυχαίνει να βλέπετε πάνω στις ράχες των βιβλίων τυχαίνει να είναι κοινός τρόπος οργάνωσης της ανθρώπινης γνώσης παγκοσμίως και χρησιμοποείται από πολλές βιβλιοθήκες σε όλο τον κόσμο. Αυτός ο τρόπος οργάνωσης ονομάζεται «Δεκαδικό Σύστημα Ταξινόμησης Dewey» (Dewey Decimal Classification) και υπάρχει μια ιστορία πίσω από αυτό.
Το Δεκαδικό Σύστημα Ταξινόμησης Dewey πήρε το όνομα του από τον Μέλβιν Ντιούι (Melvin Dewey), ο οποίος το επινόησε το 1876 για να οργανώσει τη συλλογή βιβλίων της βιβλιοθήκης του Κολλεγίου Άμχερστ στο οποίο εργαζόταν ως βιβλιοθηκονόμος. Ο Ντιούι ήδη από φοιτητής εργαζόταν ως βοηθός στη βιβλιοθήκη του κολλεγίου και μετά την αποφοίτηση του έγινε μέλος του εκπαιδευτικού προσωπικού του. Εκεί παρουσίασε το ταξινομικό σύστημα που είχε δημιουργήσει. Έτσι τον άφησαν να επαναταξινομήση την βιβλιοθήκη του κολλεγίου και το 1876 δημοσίευσε την πρώτη έκδοση του DDC, το οποίο κυκλοφόρησε σε 1000 αντίτυπα. Ο Ντιούι εκτός από αυτό ήταν και ένας από τους ιδρυτές της Αμερικάνικης Βιβλιοθηκονομικής Ένωσης (American Library Association – ALA), η οποία ιδρύθηκε το 1876 στο Σικάγο και αποτελεί την παλαιότερη ένωση βιβλιοθηκών σε παγκόσμιο επίπεδο. Ακολούθησε το επάγγελμα του καθηγητή στο πανεπιστήμιο Κολούπια από το 1883-1888 και εκεί ίδρυσε την πρώτη επαγγελματική σχολή για βιβλιοθηκονόμους. Υπήρξε ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της βιβλιοθηκονομίας ως επιστήμης (γιατί είναι επιστήμη και πολύ βασική μάλιστα). Αγωνιζόταν για την ουσιαστική επαγγελματική εκπαίδευση των βιβλιοθηκονόμων και την ισότητα των γυναικών στο χώρο της εργασίας. Τέλος, υπήρξε κύριος υποστηρικτής των εργαλείων έρευνας, του εξοπλισμού και των προμηθειών των βιβλιοθηκών που θα εξασφάλιζαν την καλύτερη λειτουργία και τη μέγιστη απόδοση των υπηρεσιών.
Αριθμοί Dewey
Το σύστημα συγκροτείται αρχικά από δέκα τάξεις, οι οποίες αντιπροσωπούν και ένα θέμα. Έχουμε:
000 Computer science, information & general works
100 Philosophy & psychology
200 Religion
300 Social sciences
400 Language
500 Science
600 Technology
700 Arts & recreation
800 Literature
900 History & geography
Η κάθε μία από τις δέκα τάξεις έχει δέκα υποδιαιρέσεις και η κάθε υποδιαίρεση διαιρείται σε δέκα τμήματα, έτσι καταλήγουμε σε χίλια διαφορετικά «τμήματα». Η αριθμητική αυτή κατηγοριοποίηση μπορεί στην θεωρία να συνεχιστεί επ’άπειρον.
Για παράδειγμα ας πάρουμε ένα βιβλίο σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Ο αριθμός για την λογοτεχνία -όπως βλέπουμε παραπάνω- είναι 800 . Πρόκειται όμως για την ελληνική λογοτεχνία, η οποία βρίσκεται στην διαίρεση 880 (Hellenic literatures; classical Greek), πιο συγκεκριμένα μιλάμε για την σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, η οποία βρίσκεται στο τμήμα 889. Άμα μιλάμε για ποίηση θα βάζαμε το 889.1, άμα μιλάγαμε για θέατρο το 889.2, τώρα που μιλάμε για fiction βάζουμε το 889.3. Το βιβλίο «Ο χορός των νεκρών» του Βαγγέλη Γιαννίση, για παράδειγμα, θα έμπαινε αυτόματα στο 889.3 . Προφανώς υπάρχει και περαιτέρω ανάλυση ανάλογα το είδος του βιβλίου και τα λοιπά, μιας και είπαμε ότι μπορεί να συνεχιστεί επ’άπειρον, αλλά δεν χρειάζεται σε μια απλή δημοτική βιβλιοθήκη. Σε μια ειδική βιβλιοθήκη λογοτεχνίας, αναγκαστικά θα έμπαινε και περαιτέρω ανάλυση.
Τώρα θα με ρωτήσετε γιατί δεν τα βάζουν απλά στο ράφι και χρειάζεται να μπαίνουν σε αυτήν την διαδικασία, γιατί πιστέψτε με είναι μεγάλη διαδικασία, -το παραπάνω παράδειγμα είναι το πιο απλό καθώς υπάρχουν και επιστημονικά βιβλία με ταξινομικό αριθμό ίσα με 10 ψηφία. Είναι θέμα καθαρά ταξινόμησης. Ναι στην προσωπική σου βιβλιοθήκη προφανώς και δεν θα πειράζει εάν τα βάζεις random στα ράφια. Όμως, σε ένα τεράστιο κτήριο γεμάτο βιβλία, το οποίο χρειάζεται να εξυπηρετεί εκατοντάδες ανθρώπους, δεν μπορείς να τα βάζεις random. Ακόμα και να τα ταξινομείς ανά θέμα, το λάθος που κάνουν οι περισσότερες δημοτικές βιβλιοθήκες καθώς πιστεύουν ότι είναι το ίδιο, δεν σε βοηθάει να βρεις το βιβλίο. Είναι άλλο να ξέρεις ότι το τάδε ράφι αφορά την τεχνολογία και να ψάχνεις ένα ένα τα βιβλία και άλλο να γνωρίζεις ότι το θέμα περιποίησης γατών βρίσκεται στο 636.8 και απλά να πας στο 600 ( τεχνολογία), να βρεις το 630 (θέμα κτηνοτροφίας), να κοιτάξεις τον αριθμό μέχρι το 636 ( θέμα της περιποίησης ζώων) και τέλος να βρεις το 636.8 (συγκεκριμένα τις γάτες). Είναι πιο γρήγορο, πιο εύκολο και πιο πρακτικό.
Έτσι όταν πας στην βιβλιοθήκη σου μην τρέπεσαι να ρωτήσεις που βρίσκεται το βιβλίο που θέλεις, γιατί η/ο βιβλιοθηκονόμος ξέρει που βρίσκεται απλά βρίσκοντας τον αριθμό στο σύστημα που είναι περασμένα τα βιβλία και ξέρει ακριβώς που να σε στείλει χωρίς να τριγυρνάς σαν την άδικη κατάρα μέσα στο κτήριο. Και τώρα ξέρεις και ποιος είναι ο αριθμός που σου δίνουν (κυρίως στις ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες) για να βρεις το βιβλίο που θέλεις.
Ένα ενημερωτικό άρθρο για όλους εσάς ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΛΑΚΑΣ ΠΟΥ ΒΑΖΕΙ ΑΠΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΑ ΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ. Για να δούμε τι θα κάνετε όταν πάτε σε μια βιβλιοθήκη που έχει εκπαιδευτικό σαν βιβλιοθηκονόμο, και δεν ξέρει τι του γίνεται, πόση ώρα θα κάνετε να βρείτε αυτό που θέλετε με το όταν πάτε σε βιβλιοθήκη ΜΕ ΚΑΝΟΝΙΚΟ ΣΠΟΥΔΑΓΜΕΝΟ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΟ.
Αφήστε ένα σχόλιο για το άμα σας αρέσουν τέτοιου είδους άρθρα για να σας φέρω κι άλλα και μέχρι την επόμενη φορά σας φιλώ!
Tootles!
bookitocat.com 