#tea-time: Η Υπόθεση Cartel

Καλωσορίσατε σε ένα άρθρο δημοσιογραφικού χαρακτήρα σε επίπεδο αυτών των ποιοτικών εκπομπών της μεσημεριανής ώρας. Όλοι έχουμε δει ακόμα και ένα επεισόδιο από δαύτες και άμα δηλώνετε άγνοια τότε ψεύδεστε ασύστολα. Βάζω, λοιπόν, στο τέρμα την Χριστουγεννιάτικη μουσική καθώς ποζάρω, με το μίνι φόρεμα και δεκάποντο, μπροστά στο τέλειο χριστουγεννιάτικο δέντρο και σας καλωσορίζω στην εκπομπή «Tea Time με την bookitocat«.

Σήμερα θα αναφερθούμε στο φαινόμενο του «τοξικού αναγνώστη» με αφορμή μια κριτική που δίχασε τους αναγνώστες και έφερε πανελλήνιο κύμα αντιδράσεων στις οθόνες μας. Εάν είστε όντως εκτός πραγμάτων, μιλάμε για την πρόσφατη κριτική του Cartel πάνω στο βιβλίο «Αίμα στο χιόνι» του Νορβηγού συγγραφέα Jo Nesbo (την οποία μπορείτε να βρείτε εδώ).

Για όποιον δεν γνωρίζει το Cartel Περιοδικό, θα προσπεράσω την ερώτηση «μα σε ποιο πλανήτη ζεις» και θα εξηγήσω ότι αποτελεί μια λογοτεχνική σελίδα που δημιουργήθηκε πριν περίπου δύο ή τρεις μήνες (πρόσφατα τέλος πάντων). Σύμφωνα με την σελίδα τους στο interwebs «Το cartel-mag είναι ένα ηλεκτρονικό λογοτεχνικό περιοδικό που κινείται πέρα από τις παθογένειες που χαρακτηρίζουν τον χώρο, μακριά από συγγραφείς μαριονέτες, ληστρικά εκδοτικά συμβόλαια και πληρωμένες κριτικές«. Με λίγα λόγια δηλώνουν ότι μιλάνε σταράτα, αποδεικνύοντας το σε κάθε κριτική και άρθρο, πράγμα που τους έχει κρατήσει στα φώτα της δημοσιότητας με περίπου 2000 ακολούθους σήμερα.

Πριν βέβαια μιλήσουμε περαιτέρω θα ήθελα να δηλώσω, γιατί πλέον εάν δεν κάνουμε disclaimer την έχουμε βαμμένη, ότι η παρακάτω άποψη είναι καθεαυτού δικιά μου και δεν έχω πρόθεση να προσβάλω κανέναν. Εάν προσβληθείτε είναι δικό σας φταίξιμο που πατήσατε το άρθρο και μπήκατε στην δικιά μου σκοτεινή γωνία του διαδικτύου, στην οποία γράφω εγώ και εκφράζω δικές μου απόψεις. Μπλα μπλα μπλα… ας γυρίσουμε στο θέμα μας.

Το Cartel, λοιπόν, στις 15 Δεκεμβρίου ανέβασε κριτική που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Γιατί θα με ρωτήσετε; Επειδή, γλυκοί μου τηλεθεατές… εμμ… αναγνώστες ήθελα να πω, ανάφερε σε ένα σημείο και παραθέτω «Εν ολίγοις, το «Αίμα στο χιόνι» αποτελεί μια δουλειά που δεν θα απογοητεύσει τους σανοφάγους οπαδούς του Νέσμπο αλλά παράλληλα θα δώσει αρκετή τροφή για σκέψη σε αναγνώστες που κινούνται «out of the box» παραμένοντας ασυγκίνητοι απέναντι στην παγκόσμια λογοτεχνική φάμπρικα κατασκευής εφήμερων ειδώλων«. Ναι. Αυτό ήταν το μήλο της Έριδας. Μια μικρή λέξη «σανοφάγοι» ξεσήκωσε αντιδράσεις. Λες και μόλις ο συγγραφέας του επίμαχου άρθρου έγραψε αυτήν την λέξη, αυτόματα έγινε παγκόσμια αλήθεια που θα χρειαστεί αιώνες για να εξαλειφθεί.

Ζούμε σε μια κοινωνία που μιλάει για ελευθερία του λόγου (δεν θα μιλήσουμε για το τι γίνεται στην πραγματικότητα καθώς θα πρέπει να επισημανθεί η συζήτηση ως πολιτική και καλύτερα να μιλήσουμε με έναν καφέ και πολύ πολύ ώρα μπροστά μας), μιας και ο καθένας μπορεί να έχει την δική του άποψη. Σε αυτήν την περίπτωση όμως δεν υπήρχε κανένας σεβασμός στην ελευθερία της άποψης (πραγματικά πότε υπάρχει σεβασμός;) και ο καθένας θεώρησε σωστό να γράψει το μακρύ και το κοντό του κάτω από την εν λόγω δημοσίευση.

Δεν είμαι εδώ να πάρω κάποιο μέρος αλλά να παραθέσω απλά τα γεγονότα. Δυσκολεύομαι, όμως, να μην εκφράσω την δικιά μου άποψη πάνω στο θέμα. Και θα εξηγήσω σχηματικά γιατί.

Εάν κάποιος αναγνώστης διαβάσει μια κριτική που δεν του αρέσει μπορεί να πάει στην αρχή της σελίδας και να πατήσει «Unlike this page». Το έχει κάθε σελίδα πιστέψτε με γιατί το έχω κάνει σε πολλές. Εάν το παίζει και ακραίος, μπορεί να αφήσει ένα διακριτικό σχόλιο στην δημοσίευση τύπου «Συγνώμη αλλά δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτά που αναφέρατε στο άρθρο σας και λυπάμαι που δεν μπορέσατε να δείτε την μαγεία του βιβλίου». Επειδή όμως εμείς λειτουργούμε σε μορφή όχλου με τις δάδες και τις τσουγκράνες έτοιμες για κάθε μάγισσα, προφανώς και ο Έλληνας αναγνώστης (αν και δεν είναι φαινόμενο που εμφανίζεται μόνο στην Ελλάδα) θα θελήσει να αφήσει ένα υβριστικό σχόλιο βάζοντας στο στόχαστρο τον συγγραφέα του άρθρου λες και υποβιβάζοντας τον κερδίζει ξανά την χαμένη του αξιοπρέπεια. Μπράβο συγχαρητήρια τα κατάφερες. Βάλτε ένα gif με άτομα να χειροκροτούνε σε παρακαλώ (γράφω λες και υπάρχει άλλος editor εκτός από εμένα).

Πολλές φορές έχουν μειώσει το «λογοτεχνικό IQ» μου (εάν υπάρχει τέτοιο πράγμα τουλάχιστον) άτομα δήθεν καλύτεροι αναγνώστες, επειδή διαβάζω ως επί το πλείστον λογοτεχνία του φανταστικού. «Να διαβάσεις πραγματική λογοτεχνία» μου έχουν πει, λες και η λογοτεχνία χωρίζεται σε πραγματική και ψεύτικη. Για την ιστορία, την Αστυνομική λογοτεχνία την θεωρούσαν σχεδόν μισό αιώνα, μην πω και παραπάνω, ως παραλογοτεχνία και θεωρούσαν όποιον διάβαζε τις φυλλάδες με τα αστυνομικά διηγήματα ημιμαθή. Η συζήτηση όμως για την παραλογοτεχνία θα έρθει σε άλλο άρθρο.

Μάλιστα με έχουν αποκαλέσει σανοφάγο (για να χρησιμοποιήσω την ίδια λέξη, αν και αναφέρθηκαν σε εμένα περισσότερο ως αδαές παιδάκι που δεν ξέρει που παν τα τέσσερα) επειδή λατρεύω τα εμπορικά βιβλία του είδους Young Adult και κάνει κρα ο πισινός μου για κάθε καινούργιο generic μυθιστόρημα. Επειδή κάποιος με χαρακτήρισε αδαή σημαίνει ότι είμαι; ή ότι τουλάχιστον το πιστεύω κι εγώ; Αντίθετα θεωρώ τον εαυτό μου ιδιαίτερα ευφυή, χωρίς να είμαι στην πραγματικότητα, και για αυτόν τον λόγο δεν έχω φίλους.

Ας γυρίσουμε στο θέμα μας, το οποίο δεν είναι μια απλή έξαρση συναισθημάτων κάτω από μια δημοσίευση μιας κριτικής, η οποία κατ’ εμέ ήταν αρκετά καλογραμμένη και μπράβο στον συγγραφέα που το έγραψε. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε προσέξει παραπλήσια υβριστικά σχόλια σε άλλες σελίδες επειδή σε κάποιον δεν άρεσε ένα βιβλίο (τις πιο πολλές φορές αρκετά γνωστό). Το θέμα είναι: γιατί να υπάρξει αυτή η έξαρση έντονων αρνητικών συναισθημάτων; Στο κάτω κάτω της γραφής το ιντερνετ είναι αρκετά μεγάλο για κάθε άποψη και δεν χρειάζεται συνεχώς να αποδεικνύουμε το πόσο τοξική είναι η βιβλιοφιλική κοινότητα με τους κατά φαντασίαν προσβεβλημένους, τον ελιτισμό και τους δικηγόρους χωρίς πτυχίο (και ελπίδα).

Δεν χρειάζεται το μόνο μέλημα κάθε αναγνώστη να είναι πως να προσβάλει και να μειώσει έναν άγνωστο, ο οποίος και μαλακία να έγραφε απλά δεν σε ενδιαφέρει. Δεν μπορούμε να δοξάζουμε την ποικιλομορφία στην λογοτεχνία, ενώ ταυτόχρονα πολεμάμε κάθε διαφορετική άποψη από την δική μας. Αφήστε κάτω τις δάδες και βάλτε ένα φρένο.

Κάπου εδώ η εκπομπή μας έφτασε στο τέλος της. Ελπίζω να περάσατε καλά και σας περιμένουμε την επόμενη φορά με πολύ τσάι στην κούπα και αγάπη για τα κουτσομπολιά. Φιλάκια γλυκά μου τηλεθεατόπουλα! *πέφτει funky μουσική που δεν ακούει κανένας γιατί ήδη έχουν αλλάξει κανάλι*