Το καλοκαίρι έσπασε την πόρτα και μπήκε με μεγάλο τσαμπουκά σαν ακάλεστος τυπάς σε ιδιωτικό πάρτι (Go away Karen, κανείς δεν σε θέλει). Ήρθε η στιγμή που θα μαρσάρουμε στην θάλασσα με την πρώτη ευκαιρία μήπως βρούμε λίγα λεπτά δροσιάς. Οι πιο τολμηροί από εμάς θα ανοίξουμε στο φουλ το air condition χωρίς καμία θέληση να βγούμε από το σπίτι μας (αυτό ακριβώς θα κάνω κι εγώ). Όποιο και από τα δύο σε χαρακτηρίζει σίγουρα θα χρειαστείς ένα ωραίο βιβλίο το οποίο θα σε καταστρέψει αισθηματικά.
Spice up your Summer Reading με 10+1 δυστοπικά βιβλία γιατί δεν είναι τίποτα καλύτερο από το να χαλαρώνεις διαβάζοντας για ένα μακρινό αλλά αρκετά αληθοφανές μέλλον και να χάνεις κάθε ελπίδα για την ανθρωπότητα, ότι πιο ιδανικό για τις διακοπές μας.
Σου έφτιαξα, λοιπόν, μια λίστα με βιβλία που θεωρώ ότι άξια αντιπροσωπεύουν την κατηγορία «Δυστοπία χωρίς ελπίδα».
1. «Μετάλλαξη» της Ναταλίας Βαϊοπούλου
Το καλοστημένο σύστημα των δεκατεσσάρων πόλεων της Ενότητας Ειρήνης έχει λύσει σχεδόν όλα τα πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και βιοποριστικά προβλήματα. Εκτός από ένα: Τις μεταλλάξεις.
Οι μεταλλάξεις είναι όντα που, λόγω του γονιδίου Ρ5, έχουν αποκτήσει συγκεκριμένες ηλεκτρομαγνητικές ικανότητες. Είναι πλάσματα που μπορούν να ανάβουν λάμπες με την αφή τους και να ελέγχουν από απόσταση μικρά και μεγάλα, μεταλλικά αντικείμενα. Ιστορικά γεγονότα και αμέτρητες επιστημονικές έρευνες μιλούν για τον απόλυτο κίνδυνο που είναι αναγκαίο να απαλειφθεί.
Οι μεταλλάξεις πρέπει να πεθάνουν.
Είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Οι μεταλλάξεις μοιάζουν με ανθρώπους, συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι και μιλούν σαν άνθρωποι. Δεν παύουν, όμως, να είναι η συντριπτική μειοψηφία, όντα ασταθή, λάθη της φύσης, με μοναδικό σκοπό να φέρουν την καταστροφή. Ή μήπως δεν είναι;
Η Αιμιλία είναι μία μετάλλαξη που κρύβεται από τον κόσμο. Πιστεύει πως είναι ένα γενετικό τέρας και έχει μία παράλογη επιθυμία: θέλει να ζήσει.
Ο Ορφέας είναι επίσης μετάλλαξη. Ξέρει τα μυστικά πίσω από το γονίδιο Ρ5. Μαζί με μία ομάδα, που κρύβεται στις σκιές, προσπαθεί να αποκαλύψει την αλήθεια.
Μία κοινωνία που τρέφεται από την τρομοκρατία και τον φόβο…
Καλώς ήρθατε στην Ενότητα Ειρήνης!
2. «1984» του George Orwell
Το ολοκληρωτικό καθεστώς του Μεγάλου Αδελφού, παρακολουθώντας συνεχώς τους πάντες και τα πάντα μέσα από αμέτρητες διαδραστικές τηλεοθόνες, ασκεί τον απόλυτο έλεγχο στις πράξεις και τις συνειδήσεις.
Όλα προσαρμόζονται στη μία και μοναδική αλήθεια, αυτή που πρεσβεύει το Κόμμα, ο μόνος αλάθητος μηχανισμός, του οποίου προσωποποίηση είναι ο Μεγάλος Αδελφός.
Όλα, ακόμα και το παρελθόν, όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον, και όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει το παρελθόν.
Το έγκλημα της σκέψης είναι το θανάσιμο αμάρτημα.
Γι’ αυτό πρέπει να εξαλειφθεί οτιδήποτε οδηγεί στη διάπραξή του: ελευθερία, γλώσσα, ανθρώπινα αισθήματα. Και όποιος υποπέσει σε έγκλημα σκέψης πρέπει να οδηγηθεί στον θάνατο αναμορφωμένος: θα πεθάνει αγαπώντας τον Μεγάλο Αδελφό.
3. «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» του Aldous Huxley
Ο «Θαυμαστός καινούργιος κόσμος» μας μεταφέρει στο Παγκόσμιο Κράτος, εν έτει 632 μετά Φορντ (2540 μ.Χ.), όπου οι άνθρωποι αναπαράγονται τεχνητά και μαζικά σε κρατικά κέντρα επωάσεως και αναπτύσσονται μέσα σε φιάλες. Χωρίζονται από τη στιγμή της γονιμοποίησης σε τάξεις (Α, Β, Γ, Δ, Ε), ανάλογα με τον τελικό κοινωνικό και επαγγελματικό προορισμό τους. Τα ωάρια που ανήκουν στις τρεις κατώτερες τάξεις κλωνοποιούνται δημιουργώντας φουρνιές ομοιόμορφων ανθρώπων, που θα χρησιμοποιηθούν ως εργάτες σε εργοστάσια. Τον τυποποιημένο αυτόν κόσμο αναστατώνει ο Τζον, νεαρός που γεννήθηκε σε «καταυλισμό αγρίων» και μεγάλωσε διαβάζοντας Σαίξπηρ. «Πόσο πανέμορφη είναι η ανθρωπότητα!» λέει, όπως η Μιράντα στην «Τρικυμία» του Σαίξπηρ. «Ω, θαυμαστέ, καινούργιε κόσμε», αναφωνεί. Το μυθιστόρημα οφείλει τον τίτλο του ακριβώς σε αυτήν τη φράση από την τραγωδία του Σαίξπηρ, ο οποίος είναι απαγορευμένος στο Παγκόσμιο Κράτος επειδή η ανάγνωση των έργων του διεγείρει τα πάθη και αναστατώνει την ψυχή.
4.«Η ιστορία της Θεραπαινίδας» της Margaret Atwood
Η «Δημοκρατία του Γιλεάδ» είναι ένα μονολιθικό, θεοκρατικό καθεστώς που τιμωρεί την έκτρωση με θάνατο· καθεστώς που επιστρέφει στην τρομοκρατική μισαλλοδοξία των πρώτων πουριτανών και στηρίζεται στην «κατά γράμμα» εφαρμογή της Βίβλου, για να καταπολεμήσει την υπογεννητικότητα και τη στειρότητα: Μια δράκα φανατικών κυριεύει με πραξικόπημα την εξουσία και, μεταξύ άλλων, ιδρύει τάγματα «γυναικών ικανών προς τεκνοποίησιν», τις «πορφυρές». Οι γυναίκες αυτές αποσπώνται δια της βίας από τις οικογένειές τους, τα παιδιά τους, τους άντρες τους· τους αφαιρείται το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και το δικαίωμα να φέρουν επώνυμο· υπηρετούν στα σπίτια των αρχηγών και αποκαλούνται «η του Φρεντ», «η του Φρανκ», κατά το όνομα του ιδιοκτήτη τους.
Η Τουφρέντ έχει μόνο μία επιλογή: την αναπαραγωγή. Αν παρεκκλίνει απ’ τον σκοπό της, θα καταλήξει, όπως όλοι οι αντιφρονούντες, κρεμασμένη στο Τείχος, ή θα σταλεί στις Αποικίες, όπου θα βρει αργό και μαρτυρικό θάνατο από ραδιενέργεια. Αλλά ακόμα κι ένα απολυταρχικό καθεστώς δεν μπορεί να αφανίσει τον πόθο – ούτε της Τουφρέντ ούτε και των δύο ανδρών απ’ τους οποίους κρέμεται η μοίρα της.
5. «Αν είσαι έτοιμος, πάτα ENTER» του Ernest Cline
Το έτος 2044, ο πραγματικός κόσμος έχει γίνει ένα πολύ άσχημο μέρος για να ζει κανείς. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη, ο Ουέιντ Ουότς δραπετεύει από τη ζοφερή καθημερινότητά του περνώντας τις περισσότερες ώρες του συνδεδεμένος με το OASIS – μία ευρύτατα διαδεδομένη εικονική ουτοπία που σου επιτρέπει να είσαι αυτός που θέλεις να είσαι και να ζήσεις, να παίξεις και να ερωτευτείς σε έναν από τους δέκα χιλιάδες πλανήτες που περιέχει.
Και όπως οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο, ο Ουέιντ ονειρεύεται να είναι αυτός που θα ανακαλύψει τον πρώτο λαχνό που κρύβεται μέσα σε αυτόν τον εικονικό κόσμο. Σε κάποιο σημείο στο εσωτερικό αυτού του γιγάντιου διαδικτυακού παιδότοπου, ο δημιουργός του OASIS Τζέιμς Χάλιντεϊ έχει κρύψει μια σειρά από παράξενους γρίφους που θα χαρίσουν αμύθητη περιουσία -και μεγάλη ισχύ- σε όποιον καταφέρει να τους λύσει.
Για χρόνια, εκατομμύρια άνθρωποι προσπαθούν δίχως αποτέλεσμα να κατακτήσουν αυτό το τρόπαιο, γνωρίζοντας μόνο ότι τα αινίγματα του Χάλιντεϊ έχουν τις ρίζες τους στην παραφιλολογία της ποπ κουλτούρας του τέλους του εικοστού αιώνα, την οποία λάτρευε. Και επίσης για χρόνια, εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκουν σε αυτή την αναζήτηση έναν ακόμη τρόπο διαφυγής από την πραγματικότητα, βυθισμένοι στη διασκεδαστική αλλά ψυχαναγκαστική μελέτη των αγαπημένων ηρώων του Χάλιντεϊ.
Κάποια στιγμή, ο Ουέιντ πέφτει πάνω στη λύση του πρώτου γρίφου. Ξαφνικά όλα τα βλέμματα του κόσμου στρέφονται επάνω του, αλλά ανάμεσα στους χιλιάδες ανταγωνιστές του που παίρνουν μέρος στο κυνήγι υπάρχουν ορισμένοι πολύ ισχυροί και αποφασισμένοι παίκτες που είναι διατεθειμένοι να σκοτώσουν για να νικήσουν τον Ουέιντ και να εξασφαλίσουν το τρόπαιο.
Πλέον, ο μόνος τρόπος για να επιβιώσει και να σώσει όλους όσους γνωρίζει είναι να νικήσει. Όμως, για να τα καταφέρει, ίσως θα πρέπει να εγκαταλείψει τη φαινομενικά τέλεια εικονική του ύπαρξη και να αντιμετωπίσει τη ζωή -και τον έρωτα- στον πραγματικό κόσμο, από τον οποίο πάντα ήθελε απεγνωσμένα να αποδράσει.
6. «Κι αν δεν ξημερώσει» της Μαρίας Κουγιουμτζή.
Εν μέσω κρίσης που διαλύει τη χώρα και ταπεινώνει τους πολίτες, τρεις άνδρες που υπηρετούν στην Ακαδημία Πολέμου έρχονται στην κοινή πατρίδα τους με αδιευκρίνιστη αποστολή.
Ο πρώτος είναι σκληρός, ευνουχισμένος από αγάπη νέος. Ο δεύτερος, αμέτοχος και αδρανής, κυκλοφορεί στους δρόμους σαν χαμένος. Ο τρίτος αφυπνίζεται και δρα με σκοπό την ανατροπή της εξουσίας. Και τους τρεις τούς χωρίζουν πολλά, αλλά τους ενώνουν περισσότερα: μυστικά από το παρελθόν, αμαρτίες των παιδικών χρόνων, στοιχειωμένοι έρωτες, μικρά και μεγάλα ατιμώρητα εγκλήματα.
Σε μια πόλη που ανασαίνει βαριά από τα δακρυγόνα, που τη νύχτα μετατρέπεται σε υπαίθριο κρεβάτι αστέγων, μόνοι και κατατρεγμένοι περιπλανώνται χωρίς να ξέρουν αν προτιμούν να ξεκουραστούν, να ακουμπήσουν στον έρωτα, να αποδράσουν ή να περιμένουν απλώς τις εντολές. Μέχρι που αυτές γίνονται γνωστές, και τότε τα περιθώρια στενεύουν.
Τα προαιώνια πάθη ορίζουν πλέον και τα κρίσιμα διλήμματα: Μίσος ή τρυφερότητα; Σιωπή ή εξέγερση; Ζωή ή θάνατος; Δυνατοί σαν θηρία ή αδύναμοι σαν άνθρωποι;
7. «Άγρια Ακρόπολη» του Νίκου Α. Μάντη
Έτος 2159 μ.Χ. Ο κόσμος πλέον διοικείται με βάση τη νοημοσύνη: χωρίζεται σε αναστημένους προ-ανθρώπους, τους Νεάντερταλ, που απλώς επιβιώνουν ως μέλη της πιο εξαθλιωμένης κάστας της παγκόσμιας τάξης, και σε Χόμο Σάπιενς, που ζουν για να δίνουν τεστ με στόχο την άνοδό τους στην ιεραρχία. Όλα κινούνται γύρω από το περιβόητο «εμβόλιο της ευφυΐας«. Μόνο όσοι εμβολιάζονται έχουν τη δυνατότητα να ζουν με αξιοπρέπεια. Οι υπόλοιποι πρέπει να υπηρετούν ισόβια τους άλλους.
Ο Μάνο είναι ένας νεαρός Νεάντερταλ, κάτοικος της Μητρόπολης Νέας Αθήνας. Κάποιο βράδυ έρχεται σε επαφή με έναν άγνωστο, τον Άξελ, που ανήκει σε οργάνωση για την ανατροπή του συστήματος. Τότε του παρουσιάζεται μία και μοναδική ευκαιρία να αλλάξει για πάντα τη ζωή του. Οι κίνδυνοι βέβαια είναι πολλοί και παραμονεύουν στους πάνω ορόφους της Μητρόπολης, στην Αλεξάνδρεια, κι ακόμα πιο ψηλά, στον Θόλο, όπου βρίσκονται οι Πιστοποιημένοι.
Μια ολόκληρη κοινωνία έχει μάθει να αντιμετωπίζει τους Νεάντερταλ σαν ζώα, αδυνατώντας να δει πέρα από τα πρωτόγονα χαρακτηριστικά τους. Θα καταφέρει ο Μάνο να αλλάξει τη μοίρα του; Και αν ναι, με ποιο τίμημα;
8. «Το κουρδιστό πορτοκάλι» του Anthony Burgess
«Αυτό που γυρεύαμε ήταν μια παλιά, καλή επίσκεψη-έκπληξη… με μπόλικη υπερβία.»
Ο δεκαπεντάχρονος Aλεξ απολαμβάνει τους βιασμούς, τα ναρκωτικά και την Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν. Ως αρχηγός μιας συμμορίας εφήβων, περιπλανιέται στους δρόμους ενός δυστοπικού μέλλοντος αναζητώντας φρικτές συγκινήσεις.
Όταν ο Aλεξ συλλαμβάνεται και φυλακίζεται για την αποκλίνουσα συμπεριφορά του, το Κράτος αναλαμβάνει να τον αναμορφώσει… αλλά με ποιο κόστος;
9. «Farenheit 451» του Ray Bradbury
«Το σύστημα ήταν απλό. Όλοι το καταλάβαιναν. Τα βιβλία έπρεπε να καούν, μαζί με τα σπίτια όπου ήταν κρυμμένα«.
Ο Γκάυ Μόνταγκ ήταν πυρονόμος και η δουλειά του ήταν να βάζει φωτιά. Το απολάμβανε να βάζει φωτιά. Επί δέκα χρόνια έκανε αυτή την εργασία και δεν τον προβλημάτισε ποτέ η ευχαρίστηση που ένιωθε κατά τις νυχτερινές επιδρομές ή η χαρά του όταν έβλεπε τις σελίδες να παραδίδονται στις φλόγες.
Δεν τον προβλημάτιζε τίποτε έως ότου συνάντησε ένα δεκαεπτάχρονο κορίτσι που του μίλησε για το παρελθόν, για τον καιρό που οι άνθρωποι δεν φοβόνταν. Και κατόπιν συνάντησε έναν καθηγητή που του μίλησε για το μέλλον, για τις μέρες που οι άνθρωποι θα μπορούν να σκέφτονται. Αίφνης, ο Γκάυ Μόνταγκ συνειδητοποίησε τι έπρεπε να κάνει…
10. «The Hunger Games» της Suzanne Collins
Από τα ερείπια ενός μέρους που κάποτε ήταν γνωστό ως Βόρεια Αμερική έχει αναδυθεί το έθνος της Πάνεμ, η λαμπερή Κάπιτολ που περιβάλλεται από δώδεκα απομακρυσμένες Περιοχές. Η Κάπιτολ είναι σκληρή και αμείλικτη και κρατά τις επαρχίες υπό τον έλεγχό της αναγκάζοντάς τις να στέλνουν από ένα αγόρι και ένα κορίτσι ηλικίας από δώδεκα μέχρι δεκαοχτώ για να συμμετάσχουν στους ετήσιους Αγώνες Πείνας, έναν αγώνα θανάτου που μεταδίδεται ζωντανά από την τηλεόραση.
Νικητής μπορεί να είναι μόνο ένας: ο μοναδικός επιζών.
Για τη δεκαεξάχρονη Κάτνις, η απόφαση της να πάρει εθελοντικά τη θέση της μικρότερης αδερφής της στους Αγώνες δε διαφέρει και πολύ από μια θανατική ποινή. Όμως η Κάτνις έχει φτάσει κι άλλη φορά κοντά στο θάνατο -και η επιβίωση είναι δεύτερη φύση για εκείνη. Χωρίς να το επιδιώκει, διεκδικεί σοβαρά τη νίκη. Αλλά για να νικήσει, θα πρέπει να αρχίσει να κάνει επιλογές που φέρνουν σε σύγκρουση την επιβίωση με την ανθρωπιά και τη ζωή με την αγάπη.
11. «Εμείς» του Yevgeny Zamyatin
Σ’ έναν γυάλινο κόσμο, όπου όλα είναι ορατά, η μαθηματική σκέψη ελέγχει απόλυτα τις ζωές των ανθρώπων. Ο D-503 είναι ο κατασκευαστής του ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΗ, του διαστημικού οχήματος που θα επιβάλει τον ευεργετικό ζυγό της λογικής στους λαιμούς των αγνώστων όντων που κατοικούν σε άλλους πλανήτες και οι οποίοι ίσως να ζουν ακόμη στην πρωτόγονη κατάσταση, γνωστή και ως ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.
Το βιβλίο αυτό είναι οι σημειώσεις του, που θα ταξιδέψουν με τον ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΗ στο διάστημα. Ο D-503 γνωρίζει τον έρωτα, όμως, και τα πράγματα παίρνουν απροσδόκητη τροπή.
Άμα επιλέξεις κάποιο από αυτά για να συνοδεύσεις τις καλοκαιρινές σου εξορμήσεις στην παραλία άσε ένα σχόλιο από κάτω ή κάνε με tag στην εικόνα/story σου στο instagram (είμαι η bookitocat, χάρηκα για την γνωριμία).
Εσύ ποια άλλα δυστοπικά βιβλία γνωρίζεις; Γράψε μου από κάτω.
Αυτά από μένα. Τα λέμε στο επόμενο άρθρο!
bookitocat.com 